4 şubat olayları, 4 şubatta doğan ve ölen ünlüler, 4 şubatta doğanlar, 4 şubatta neler oldu, 4 şubatta olaylar, 4 şubatta ölenler, tarihte bugün 4 şubat 4 Şubat, Gregoryen Takvimi’ne göre yılın 35. günüdür.
~ ~ ~ 4 Şubat Tarihinde Yaşanan Olaylar ~ ~ ~ 211 – Roma İmparatoru Septimius Severus öldü. İmparatorluk, kavgacı ve huysuzlukları ile bilinen iki oğluna kaldı: Caracalla ve Publius Septimius Geta.
1783 – Amerikan İç Savaşı: İngiltere ABD ile olan düşmanlığına son verdiğini resmen ilan etti.
1789 – George Washington ABD’nin ilk başkanı seçildi.
1792 – George Washington ikinci dönemde yeniden ABD başkanlığına seçildi.
1794 – Fransa tüm sömürgelerinde köleliği yasakladı.
1899 – Filipinler – ABD savaşı başladı.
1902 – Paris’te Birinci Jön Türk Kongresi yapıldı.
1923 – Lozan Konferansı, tarafların uzlaşamamaları nedeniyle kesildi.
1926 – İskilipli Atıf Hocanın idamı.
1927 – İngiliz Malcolm Campbell “Bluebird” adlı otomobili ile saatte 281,4 km hız yaparak dünya rekoru kırdı.
1928 – Avusturyalı Naziler siyahi sanatçı Josephine Baker’i protesto etti.
1932 – Kış Olimpiyatları Lake Placid’de (New York) başladı.
1934 – Balkan Antantı’nın imzalanması.
1936 – Radyum E sentetik olarak elde edilmiş ilk radyoaktif element oldu.
1943 – II. Dünya Savaşı: Stalingrad muharebesi sona erdi.
1945 – İngiltere, Rusya ve ABD’nin bir araya geldiği Yalta Konferansı’nda 1 Mart’a kadar Almanya ve Japonya’ya savaş ilan eden devletlerin San Francisco’da yapılacak konferansa katılmalarına ve BM’ye kurucu üye olabilmeleri kararlaştırıldı.
1947 – Hatay ilinde yer adlarının Türkçeleştirilmesine karar verildi.
1948 – Daha sonraları Sri Lanka adını alacak olan Seylan, İngiliz Milletler Topluluğu’ndan ayrıldı.
1948 – Ankara’da valilik ve belediye başkanlığının ayrılmasına ilişkin kanun kabul edildi.
1957 – İlk nükleer denizaltı olan USS Nautilus (SSN-571), yüzeye hiç çıkmadan 60,000 deniz mili katederek, Jules Verne’ ünlü romanı “Denizler Altında 20,000 Fersah” ‘taki hayali Nautilus denizaltısının dayanıklılığı hayata geçirmiş oldu.
1964 – 20-21 Mayıs 4 Şubat sanıklarından Talat Aydemir, Fethi Gürcan, Osman Deniz ve Erol Dinçer’in ölüm cezaları, TBMM’nde onaylandı.
1966 – All Nippon havayollarına ait bir Boeing 727 Tokyo körfezine düştü: 133 kişi öldü.
1969 – Yaser Arafat, Filistin Kurtuluş Örgütü’nün liderliğine getirildi.
1975 – Türkiye çapında 1,5 saat süreyle elektrik kesintisi uygulanmaya başlandı.
1976 – Kış Olimpiyatları Innsbruck’ta (Avusturya) başladı.
1976 – Guatemala ve Honduras’daki 7,5 şidettindeki depremde 22.778 kişi öldü.
1987 – Yazar Aziz Nesin, kendisine ‘vatan haini’ dediği için Cumhurbaşkanı Kenan Evren aleyhine tazminat davası açtı.
1994 – İngiltere’de 17. yüzyıldan kalma tarihi parlamento binası yandı.
1997 – Sincan Belediyesi’nin 2 Şubat’ta düzenlediği “Kudüs Gecesi”nin ardından, 15 tank ve 20 askeri zırhlı personel taşıyıcısı, Sincan’dan geçerek Yenikent’teki tatbikat alanına gitti.
1998 – Afganistan’da 6,1 şiddetinde deprem: 5.000 den fazla kişi öldü.
1999 – Hugo Chávez Frías, Venezuela devlet başkanı seçildi.
2000 – Dışişleri Bakanı İsmail Cem Yunanistan’a gitti. Cem, 40 yıl sonra Yunanistan’ı resmen ziyaret eden ilk Türk Dışişleri Bakanı oldu.
2003 – Federal Yugoslavya Cumhuriyeti’nin yeni adı Sırbistan Karadağ oldu.
2005 – İzmir Folklor Derneği kuruldu.
2006 – Filipinler’in başkenti Manila yakınlarındaki bir stadyumda meydana gelen izdihamda 88 kişi öldü, 280 kişi yaralandı.
1783 – Amerikan İç Savaşı: İngiltere ABD ile olan düşmanlığına son verdiğini resmen ilan etti.
1789 – George Washington ABD’nin ilk başkanı seçildi.
1792 – George Washington ikinci dönemde yeniden ABD başkanlığına seçildi.
1794 – Fransa tüm sömürgelerinde köleliği yasakladı.
1899 – Filipinler – ABD savaşı başladı.
1902 – Paris’te Birinci Jön Türk Kongresi yapıldı.
1923 – Lozan Konferansı, tarafların uzlaşamamaları nedeniyle kesildi.
1926 – İskilipli Atıf Hocanın idamı.
1927 – İngiliz Malcolm Campbell “Bluebird” adlı otomobili ile saatte 281,4 km hız yaparak dünya rekoru kırdı.
1928 – Avusturyalı Naziler siyahi sanatçı Josephine Baker’i protesto etti.
1932 – Kış Olimpiyatları Lake Placid’de (New York) başladı.
1934 – Balkan Antantı’nın imzalanması.
1936 – Radyum E sentetik olarak elde edilmiş ilk radyoaktif element oldu.
1943 – II. Dünya Savaşı: Stalingrad muharebesi sona erdi.
1945 – İngiltere, Rusya ve ABD’nin bir araya geldiği Yalta Konferansı’nda 1 Mart’a kadar Almanya ve Japonya’ya savaş ilan eden devletlerin San Francisco’da yapılacak konferansa katılmalarına ve BM’ye kurucu üye olabilmeleri kararlaştırıldı.
1947 – Hatay ilinde yer adlarının Türkçeleştirilmesine karar verildi.
1948 – Daha sonraları Sri Lanka adını alacak olan Seylan, İngiliz Milletler Topluluğu’ndan ayrıldı.
1948 – Ankara’da valilik ve belediye başkanlığının ayrılmasına ilişkin kanun kabul edildi.
1957 – İlk nükleer denizaltı olan USS Nautilus (SSN-571), yüzeye hiç çıkmadan 60,000 deniz mili katederek, Jules Verne’ ünlü romanı “Denizler Altında 20,000 Fersah” ‘taki hayali Nautilus denizaltısının dayanıklılığı hayata geçirmiş oldu.
1964 – 20-21 Mayıs 4 Şubat sanıklarından Talat Aydemir, Fethi Gürcan, Osman Deniz ve Erol Dinçer’in ölüm cezaları, TBMM’nde onaylandı.
1966 – All Nippon havayollarına ait bir Boeing 727 Tokyo körfezine düştü: 133 kişi öldü.
1969 – Yaser Arafat, Filistin Kurtuluş Örgütü’nün liderliğine getirildi.
1975 – Türkiye çapında 1,5 saat süreyle elektrik kesintisi uygulanmaya başlandı.
1976 – Kış Olimpiyatları Innsbruck’ta (Avusturya) başladı.
1976 – Guatemala ve Honduras’daki 7,5 şidettindeki depremde 22.778 kişi öldü.
1987 – Yazar Aziz Nesin, kendisine ‘vatan haini’ dediği için Cumhurbaşkanı Kenan Evren aleyhine tazminat davası açtı.
1994 – İngiltere’de 17. yüzyıldan kalma tarihi parlamento binası yandı.
1997 – Sincan Belediyesi’nin 2 Şubat’ta düzenlediği “Kudüs Gecesi”nin ardından, 15 tank ve 20 askeri zırhlı personel taşıyıcısı, Sincan’dan geçerek Yenikent’teki tatbikat alanına gitti.
1998 – Afganistan’da 6,1 şiddetinde deprem: 5.000 den fazla kişi öldü.
1999 – Hugo Chávez Frías, Venezuela devlet başkanı seçildi.
2000 – Dışişleri Bakanı İsmail Cem Yunanistan’a gitti. Cem, 40 yıl sonra Yunanistan’ı resmen ziyaret eden ilk Türk Dışişleri Bakanı oldu.
2003 – Federal Yugoslavya Cumhuriyeti’nin yeni adı Sırbistan Karadağ oldu.
2005 – İzmir Folklor Derneği kuruldu.
2006 – Filipinler’in başkenti Manila yakınlarındaki bir stadyumda meydana gelen izdihamda 88 kişi öldü, 280 kişi yaralandı.
~ ~ ~ 4 ŞubatTarihinde DOĞANLAR ~ ~ ~ 1677 – Johann Ludwig Bach, Alman besteci (ö. 1731)
1848 – Jean Aicard, Fransız yazar (ö. 1921)
1875 – Ludwig Prandtl, Alman fizikçi (ö. 1953)
1879 – Jacques Copeau, Fransız tiyatro yönetmeni, oyun yazarı, yapımcı ve aktör. (ö. 1949)
1945 – Ümran Baradan Resim ve seramik sanatçısı (ö.2011)
1948 – Alice Cooper, ABD’li müzisyen
1960 – Michael Stipe, Amerikalı şarkıcı
1972 – Polat Labar, Türk komedyen, radyo programcısı
1973 – Aykan İlkan, Türk müzisyen, baterist
1978 – Ömer Onan, Türk basketbolcu
1848 – Jean Aicard, Fransız yazar (ö. 1921)
1875 – Ludwig Prandtl, Alman fizikçi (ö. 1953)
1879 – Jacques Copeau, Fransız tiyatro yönetmeni, oyun yazarı, yapımcı ve aktör. (ö. 1949)
1945 – Ümran Baradan Resim ve seramik sanatçısı (ö.2011)
1948 – Alice Cooper, ABD’li müzisyen
1960 – Michael Stipe, Amerikalı şarkıcı
1972 – Polat Labar, Türk komedyen, radyo programcısı
1973 – Aykan İlkan, Türk müzisyen, baterist
1978 – Ömer Onan, Türk basketbolcu
~ ~ ~ 4 ŞubatTarihinde ÖLENLER ~ ~ ~ 1694 – Nataliya Kyrillovna Naryshkina, Rus çariçesi (d. 1651)
1926 – İskilipli Atıf Hoca, Türk düşünür, eğitimci ve din adamı
1960 – Uzun Ömer, Galata Köprüsü’nün 2,20 m boyuyla dev Milli Piyango satıcısı
1966 – Gilbert H. Grosvenor, National Geographic Cemiyeti’nin başkanı, ABD’li (d. 1875)
1983 – Rasim Adasal, Tülk bilim adamı, nöropsikiyatri profesörü.
1987 – Liberace, ABD’li müzisyen (d. 1919)
1995 – Patricia Highsmith, ABD’li yazar (d. 1921)
2001 – Mahmud Esad Coşan, Türk akademisyen, yazar, din adamı (d. 1938)
2001 – Iannis Xenakis, Yunanlı besteci (d. 1922)
2005 – Ossie Davis, ABD’li oyuncu (d. 1917)
2006 – Oktay Sözbir, Türk tiyatro sanatçısı (d. 1943)
2009 – Neriman Altındağ Tüfekçi , İlk kadın Türk Halk Müziği solisti ve ilk kadın şefi (d.1926)
1926 – İskilipli Atıf Hoca, Türk düşünür, eğitimci ve din adamı
1960 – Uzun Ömer, Galata Köprüsü’nün 2,20 m boyuyla dev Milli Piyango satıcısı
1966 – Gilbert H. Grosvenor, National Geographic Cemiyeti’nin başkanı, ABD’li (d. 1875)
1983 – Rasim Adasal, Tülk bilim adamı, nöropsikiyatri profesörü.
1987 – Liberace, ABD’li müzisyen (d. 1919)
1995 – Patricia Highsmith, ABD’li yazar (d. 1921)
2001 – Mahmud Esad Coşan, Türk akademisyen, yazar, din adamı (d. 1938)
2001 – Iannis Xenakis, Yunanlı besteci (d. 1922)
2005 – Ossie Davis, ABD’li oyuncu (d. 1917)
2006 – Oktay Sözbir, Türk tiyatro sanatçısı (d. 1943)
2009 – Neriman Altındağ Tüfekçi , İlk kadın Türk Halk Müziği solisti ve ilk kadın şefi (d.1926)
4 Şubat Atatürk’ün günlüğü
1938 – Atatürk’ün, saat 12.00′de Ege vapurundan Dolmabahçe Sarayı’na geçişi.
1935 - Atatürk’ün, milletvekili genel seçimi nedeniyle millete bildirgesi: “…Müspet bilimlerin temellerine dayanan, güzel sanatları seven, fikir eğitiminde olduğu kadar beden eğitiminde de kabiliyeti artmış ve yükselmiş olan erdemli, kudretli bir kuşak yetiştirmek, ana siyasamızın açık dileğidir.”
Atatürk’ün, akşamüzeri otomobille Uluköy’e kadar bir gezinti yapması, Maslak, Şişli, Beyoğlu yoluyla Dolmabahçe Sarayı’na dönüşü.
1934 – Balkan Antantı’nın imzalanması.
Balkan Antantı, 1934 tarihinde Türkiye ,Yunanistan, Yugoslavya ve Romanya arasında imzalanan anlaşma.
Balkan Antantı, 1934 tarihinde Türkiye ,Yunanistan, Yugoslavya ve Romanya arasında imzalanan anlaşma.
Atatürk’ün, Yerköy’den Kayseri’ye hareketi, yolda Şefaatli ve Boğazköy’de trenden inerek halkla konuşması, akşam üzeri Kayseri’ye gelişi ve coşkuyla karşılanışı.
1933 – Atatürk’ün, İzmir’den trenle hareket ederek Afyon’a gelişi, buradan -Antalya’dan dönen- İsmet Pasa ile beraber Bilecik’e hareketi.
1932 – Atatürk’ün, akşamüstü motorla Kadıköy ve Boğaziçi’nde bir gezinti yapması, gece Maksim salonunda Darülaceze (Güçsüzler Evi)’nin verdiği balo’yu şereflendirmesi.
1928 - Atatürk’ün, “Türk Maarif Cemiyeti” temsilcilerini kabulü ve Cemiyeti himayelerine alışı.
1924 - Atatürk’ün, Göztepe’de kalmakta olduğu Köşk’te İstanbul gazetecilerini kabulü ve görüşmesi.
1923 - Lozan Konferansı müzakeratının kesilmesi.
Bakınız, Lozan Barış Antlaşması
Lozan Konferansı’nın iki ay süren görüşmelerinden sonra kesintiye uğraması. Konferans, batılı baş delegelerin uzlaşmaz tutumları nedeniyle kesildi.
Atatürk’ün, Lâtife Hanım’la beraber İzmir’den hareketle Akhisar’a gelişi, Komutanlığı, Belediye’yi ziyareti ve Belediye binasında konuşması: “…Çalışmak demek, boşuna yorulmak, terlemek değildir. Zamanın gereklerine göre ilim ve fen ve her türlü uygar buluşlardan azamî derecede istifade etmek zorunludur.”
1922 - Başkomutanlık Kanunu’nun TBMM’de ikinci kez üç ay daha uzatılması.
Atatürk’ün Başkomutanlık süresinin, 5 Şubat 1922 tarihinden itibaren ikinci defa üç ay uzatılmasına dair Kanun’un Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde kabulü.Bazı üyelerin oylama biçimine itiraz ettikleri meclis oylamasında Mustafa Kemal’in başkomutanlığı üç ay daha uzatıldı.
1921 – Atatürk’ün, Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin gizli oturumunda, Londra Konferansı’na iştirak edecek delege heyeti hakkındaki Vekiller Heyeti tezkeresi üzerinde konuşması: “Bütün arkadaşlar, Başkanlık Divanı aracılığıyla ne gibi niteliklere sahip kişileri istiyorsa onları Başkanlığa bildirirler ve Başkanlık Divanı, Vekiller Heyeti de aydınlanır. Bu suretle gerek delegeler ve gerek o delegeleri kuvvetlendirecek danışma heyeti daha isabetle tayin edilebilir.”
1920 - Atatürk hakkında, aldığı madalya ve nişanların tekrar kendisine iadesini öngören 29 Aralık 1919 tarihli Vükelâ Meclisi kararının Padişah Vahdettin tarafından onaylanması.
Rauf Bey’in, İstanbul’dan Atatürk’e telgrafı: “Grup için uğraşıyoruz. Mebuslar arasında mevki ve rütbe düşkünü olanların varlığı, fikirlerde sertlik ve hemen her mebusu ayrı ayrı kazanmak gibi bir zorunluk doğurmaktadır. Durum o derece naziktir ki, Müdafaa-i Hukuk’tan olan mebuslardan söz verenlerin büyük bir bölümü bile, bu isim etrafında toplanmaktan kaçınmışlardır.”
1919 – “Paşam, milli direniş, güzel. Ama neyle?”
Mustafa Kemal Paşa: “Çölden bir hayat çıkarmak lâzımdır. Çöl sanılan bu âlemde saklı ve kuvvetli hayat vardır. O, Türk milletidir. Eksik olan şey teşkilâttır. Bu teşkilât organize edilebilirse vatan da, millet de kurtulur!”
* * *
Dönemin gazeteleri düşüncelerine değer verdikleri kişilerle söyleşiler yapmakta, görüşlerini alarak yayınlamaktadır. Bu çerçevede Alemdar gazetesinin yazarlarından Refii Cevat (ULUNAY) 4 Şubat 1919 tarihinde Mustafa Kemal Paşa ile Şişli’deki evinde bir görüşme yapar. Görüşmenin bir bölümünde Paşa, vatanın kurtuluşu için: “Bugün herhangi bir teşkilâtçı Anadolu’ya geçer de milleti silâhlı bir direnişe hazırlarsa bu yurt kurtarılabilir” saptamasında bulunur. Refii Cevat’ın “Paşam millî direniş, güzel ama neyle? Hangi askerle, hangi silâhla, hangi parayla? Maalesef Paşam, kupkuru bir çölden farksız oldu bu güzel vatanımız” demesi üzerine Mustafa Kemal Paşa: “Çölden bir hayat çıkarmak lâzımdır. Çöl sanılan bu âlemde saklı ve kuvvetli hayat vardır. O, Türk milletidir. Eksik olan şey teşkilâttır. Bu teşkilât organize edilebilirse vatan da, millet de kurtulur” cevabını verecektir.
Refii Cevat, matbaaya dönerken bu düşünceleri “deli saçması” olarak nitelendirecektir. Gazeteci arkadaşlarının neler konuştuklarını sorması üzerine Paşanın söylediklerini iletecek ve “Bu deli değil zır deliymiş” diyecektir. Çok sonraları anılarını gazeteci Sadi BORAK’a anlatırken “O günlerde, o şartlar içinde istiklâl mücadelesine atılıp Türkiye’yi kurtarmaktan söz edenlere karşı herkes benim gibi düşünürdü. O günlerde böyle düşünen TEK ADAM oydu; TEK ADAM” değerlendirmesini yapacaktır.
Mustafa Kemal Paşa, bu düşüncelerini uygulamaya geçirebilmek için Şişli’deki evinde bazı arkadaşlarıyla görüşmüş ve tasarılarını onlara aktarmıştır. Bu arkadaşları çok güvendiği kişilerdir ve hemen tamamı Şişli’deki evde detaylarını dinledikleri bu tasarıları yaşama geçirebilmek için daha sonra bu mücadelenin içinde fiilen yer almışlardır.
1917 - Atatürk’ün, üşütmeye bağlı rahatsızlığı nedeniyle günü Diyarbakır’da evinde geçirmesi.
Talât Paşa’nın, Sait Halim Paşa’nın yerine sadrazam oluşu.
1916 – Atatürk’ün, davet üzerine, Edirne Mevlevî Tekkesi’nde mevlit okunuşunda bulunuşu.